Powikłania neurologiczne przebytego zakażenia SARS-CoV-2 – przegląd literatury
Aleksandra Sawicka1,2, Albert Acewicz2

Wirus SARS-CoV-2 został po raz pierwszy zidentyfikowany w 2019 roku w Wuhan (Chiny) i jest odpowiedzialny za toczącą się pandemię COVID-19. W większości przypadków powoduje łagodne, przemijające objawy infekcji górnych dróg oddechowych, jednak może także prowadzić do ciężkiego zapalenia płuc, niewydolności oddechowej i/lub śmierci. U około 85% zakażonych są obecne objawy neurologiczne, dotykające zarówno ośrodkowy, jak i obwodowy układ nerwowy. W ostrej fazie choroby mogą występować udary niedokrwienne mózgu, krwotoki wewnątrzczaszkowe, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, ostre choroby demielinizacyjne i ostre zapalne polineuropatie. Znacznie częstsze są łagodne objawy neurologiczne, które mogą utrzymywać się przez wiele miesięcy oraz istotnie wpływać na codzienne funkcjonowanie. Należą do nich bóle i zawroty głowy, zaburzenia węchu i smaku, łagodne zaburzenia poznawcze, zaburzenia depresyjne, zaburzenia lękowe, zaburzenia snu. Część dolegliwości obejmują popularne terminy „zespół pocovidowy” i „mgła mózgowa”. Patogeneza powikłań neurologicznych po zakażeniu SARS-CoV-2 nie została jeszcze do końca poznana; duże znaczenie może mieć nadmierna produkcja cytokin indukowanych infekcją wirusową. Brak jest leczenia przyczynowego, a leczenie objawowe wykazuje ograniczoną skuteczność – duże znaczenie ma więc profilaktyka pierwotna w postaci szczepień przeciw SARS-CoV-2. W niniejszej pracy przeglądowej przedstawiamy aktualną wiedzę dotyczącą epidemiologii, patologii, patogenezy i leczenia powikłań neurologicznych zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Do ustalenia dokładnych mechanizmów patogenetycznych niezbędne są dalsze, wieloośrodkowe badania na dużych grupach badawczych.