Ścieżka opieki nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym w Polsce – aktualna diagnoza
Małgorzata Gałązka-Sobotka1, Jakub Gierczyński1, Jerzy Gryglewicz1, Konrad Rejdak2, Jarosław Sławek3, Agnieszka Słowik4, Monika Adamczyk-Sowa5, Halina Bartosik-Psujek6, Malina Wieczorek7, Alina Kułakowska8

Ścieżka opieki nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym w Polsce została opracowana na podstawie danych Systemu Monitorowania Programów Terapeutycznych zgromadzonych w latach 2014‒2018 oraz raportu „NFZ o zdrowiu. Stwardnienie rozsiane”. Stwierdzono, że pierwszy kod rozpoznania stwardnienia rozsianego (G35 wg ICD-10) w około 90% przypadków był nadawany przez neurologa, najczęściej w trakcie hospitalizacji na oddziale neurologicznym. Następnie pacjent pozostawał zazwyczaj pod opieką poradni neurologicznej. Czas oczekiwania – po pierwszorazowym nadaniu kodu G35 – na kolejne świadczenia w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (neurologia) i oddziale neurologicznym wynosi ponad 100 dni. Pacjenci przed postawieniem diagnozy G35 najczęściej zgłaszali się z pierwszymi objawami choroby do poradni neurologicznej i okulistycznej oraz byli kierowani prawdopodobnie z tych poradni na rezonans magnetyczny. Analiza danych Systemu Monitorowania Programów Terapeutycznych wykazała, że mediana czasu od wystąpienia pierwszych objawów do postawienia diagnozy SM wynosiła 7,4 miesiąca, a mediana czasu od ustalenia rozpoznania do włączenia leczenia modyfikującego przebieg choroby w programie lekowym I linii – 14,82 miesiąca. Czas upływający od diagnozy do włączenia terapii lekiem modyfikującym przebieg choroby miał ogromny wpływ na stopień niepełnosprawności pacjenta. Pacjenci leczeni wysoce aktywnymi lekami II linii stanowili 8,5% wszystkich chorych leczonych w programach lekowych, a przyrost liczby chorych leczonych w programie II linii i nakładów na ten program był nieproporcjonalnie niższy niż w programie I linii. W celu osiągniecia lepszych efektów leczenia należy opracować program usprawnienia diagnostyki i poprawy jakości opieki nad chorymi na stwardnienie rozsiane w Polsce. Kluczowe jest skrócenie czasu oczekiwania na diagnozę oraz odstępu pomiędzy ustaleniem rozpoznania i wdrożeniem leczenia modyfikującego przebieg choroby.