Biomarkery plastyczności mózgu w stwardnieniu rozsianym

Neuroplastyczność, czyli zdolność mózgu do przystosowywania się do wewnętrznych i zewnętrznych zmian środowiskowych, fizjologicznie występuje podczas całego życia. Szczególnie interesująca jest odpowiedź mózgu na uszkodzenie występujące u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, które jest chorobą przewlekłą prowadzącą do zapalnych i neurodegeneracyjnych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Podczas gdy plastyczność mózgu u zdrowych osób opiera się na rozwoju mózgu, procesach uczenia się i zapamiętywania, to w kontekście chorych na stwardnienie rozsiane omawiane określenie obejmuje zmiany na poziomie molekularnym, synaptycznym i komórkowym, a także reorganizację kory i włókien mózgowych prowadzące do odzyskania funkcji utraconych w przebiegu ostrych lub przewlekłych procesów uszkadzających. Funkcjonalny rezonans magnetyczny pozwala badać zmiany czynnościowe związane z chorobą i jej ewolucją. W kilku badaniach wykazano, że nieprawidłowa aktywacja mózgu podczas wykonywania określonych zadań występuje już we wczesnych stadiach choroby. Zwiększona czynnościowa aktywacja mózgu została zinterpretowana jako plastyczność adaptacyjna przeciwdziałająca kumulacji uszkodzeń tkankowych. W artykule przybliżono zasadę obrazowania przy pomocy funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, który odgrywa istotną rolę w wykazywaniu rozwoju plastyczności neuronalnej. Przedstawiono także molekularne czynniki prawdopodobnie odpowiedzialne za udział w tworzeniu neuroplastyczności.