Encefalopatia efedronowa – choroba dziewiętnastowiecznych górników w dobie internetu
Dominik Siutka1, Katarzyna Siutka2, Małgorzata Fudala1, Waldemar Brola3

Encefalopatia efedronowa jest rzadką jednostką chorobową związaną z nadużywaniem metylokatynonu. Metylokatynon, potocznie zwany efedronem, to substancja psychostymulująca, którą można zsyntetyzować w warunkach domowych przy użyciu leków bez recepty zawierających pseudoefedrynę oraz nadmanganianu potasu. W wyniku gromadzenia się manganu wprowadzanego do organizmu w nadmiernych ilościach dochodzi do uszkodzenia jąder podstawy. Klinicznie u chorych obserwowany jest zespół parkinsonowski z dominującym spowolnieniem ruchowym, symetryczną sztywnością, upadkami i hipofonią, przypominający postępujące porażenie nadjądrowe. Charakterystyczne objawy choroby wiązano w przeszłości z zatruciem manganowym (manganizm) występującym u górników i pracowników hut. W 30% przypadków choroba przechodzi w postać postępującą i prowadzi do znacznej niepełnosprawności mimo zaprzestania stosowania metylokatynonu. Jak dotąd próby leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. W diagnostyce encefalopatii efedronowej szczególną rolę odgrywa badanie rezonansu magnetycznego, które uwidacznia rozległe zmiany hiperintensywne w mózgowiu. W artykule przedstawiono podstawowe informacje na temat tej jednostki chorobowej wraz z opisem przypadków.