Kuru – pierwsza choroba prionowa u człowieka: podróż w czasie z Papui-Nowej Gwinei do wyginięcia neandertalczyków
Paweł P. Liberski1,2

Kuru to pierwsza odkryta choroba z grupy pasażowalnych encefalopatii gąbczastych. Została przepasażowana na szympansy przez D. Carletona Gajduska (1923–2008). W niniejszym artykule pokrótce zostanie podsumowana historia tego wyjątkowego odkrycia, a także opisana epidemiologia, obraz kliniczny, neuropatologia i biologia molekularna kuru. Odkrycie kuru otworzyło nowe perspektywy medycyny człowieka i pomogło uzyskać późniejszy pasaż chorób Creutzfeldta-Jakoba i Gerstmanna-Sträusslera-Scheinkera na naczelne, a także przyczyniło się do odkrycia zagrożenia płynącego z pasażu encefalopatii gąbczastej bydła na człowieka. Odkrycie kuru i późniejszy pasaż tej choroby jest jednym z największych odkryć medycyny XX wieku. W języku Fore słowo kuru oznacza drżenie jak z zimna lub gorączki. Kuru występowało w grupie lingwistycznej Fore w Górach Wschodnich Papui-Nowej Gwinei i w przylegających grupach lingwistycznych. Rytualistyczny endokanibalizm (konsumpcja krewnych, a nie wrogów; to ostatnie zjawisko nosi nazwę egzokanibalizmu) praktykowano nie tylko w rejonie występowania kuru, lecz także w okolicach Gór Wschodnich, w których kuru nigdy nie stwierdzono. Hipotezę o kanibalizmie jako środka rozprzestrzeniania się kuru po raz pierwszy opublikowali Lindenbaum i Glasse.