Cel: Celem badania była analiza zmiany terapii lekami wpływającymi na naturalny przebieg choroby u pacjentów z postacią rzutowo-remisyjną stwardnienia rozsianego. Badanie jednoośrodkowe o charakterze obserwacyjnym obejmowało retrospektywną ocenę danych pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego, otrzymujących leczenie wpływające na naturalny przebieg choroby w ramach programów lekowych refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Analiza obejmowała dane demograficzne, stopień niesprawności, aktywność choroby oraz sposób leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn zmiany terapii.

Ścieżka opieki nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym w Polsce została opracowana na podstawie danych Systemu Monitorowania Programów Terapeutycznych zgromadzonych w latach 2014‒2018 oraz raportu „NFZ o zdrowiu. Stwardnienie rozsiane”. Stwierdzono, że pierwszy kod rozpoznania stwardnienia rozsianego (G35 wg ICD-10) w około 90% przypadków był nadawany przez neurologa, najczęściej w trakcie hospitalizacji na oddziale neurologicznym. Następnie pacjent pozostawał zazwyczaj pod opieką poradni neurologicznej. Czas oczekiwania – po pierwszorazowym nadaniu kodu G35 – na kolejne świadczenia w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (neurologia) i oddziale neurologicznym wynosi ponad 100 dni. Pacjenci przed postawieniem diagnozy G35 najczęściej zgłaszali się z pierwszymi objawami choroby do poradni neurologicznej i okulistycznej oraz byli kierowani prawdopodobnie z tych poradni na rezonans magnetyczny. Analiza danych Systemu Monitorowania Programów Terapeutycznych wykazała, że mediana czasu od wystąpienia pierwszych objawów do postawienia diagnozy SM wynosiła 7,4 miesiąca, a mediana czasu od ustalenia rozpoznania do włączenia leczenia modyfikującego przebieg choroby w programie lekowym I linii – 14,82 miesiąca.

W licznych badaniach wykazano skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych. Autorzy artykułu omawiają dostępne piśmiennictwo na temat zastosowania i skuteczności tej terapii – zarówno w klasycznej formie, jak i w nowszych podejściach („trzecia fala”) – w grupie pacjentów z uszkodzeniami mózgu i leczonych metodami zabiegowymi. Prezentują publikacje opisujące zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu osób po urazach czaszkowo-mózgowych, z procesami rozrostowymi w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, krwawieniami wewnątrzczaszkowymi czy malformacjami naczyniowymi. 

W pracy przedstawiono wyniki długoterminowej obserwacji czworga pacjentów z rozpoznaniem wariantu logopenicznego afazji pierwotnej postępującej (logopenic variant of primary progressive aphasia, lvPPA). W momencie rozpoznania lvPPA anomia nie była objawem izolowanym. U pacjentów obserwowano szybkie pogorszenie w zakresie komunikacji zarówno ustnej, jak i pisemnej. Spośród różnych sprawności językowych stosunkowo najdłużej względnie dobrze zachowane były głośne czytanie i rozumienie słów o wysokiej częstości użycia. W ocenie mowy opowieściowej stwierdzano postępujące zubożenie zawartości informacyjnej wypowiedzi, które ujawniało się głównie poprzez redukcję użycia rzeczowników i czasowników oraz wzrost użycia zaimków. Na zaawansowanym etapie choroby zawartość informacyjna wypowiedzi była bardzo niska. U wszystkich pacjentów obserwowano również znaczące pogorszenie w zakresie funkcji wzrokowo-przestrzennych, praksji i pamięci epizodycznej oraz konwersję do pełnoobjawowego otępienia.

Nakłucie lędźwiowe to ważna procedura inwazyjna, często wykorzystywana w diagnostyce chorób neurologicznych. Generalnie nakłucie lędźwiowe jest zabiegiem bezpiecznym, z bardzo niską częstością poważnych powikłań, których ryzyko może jednak rosnąć w grupie chorych otrzymujących leki przeciwkrzepliwe: przeciwzakrzepowe i przeciwagregacyjne. Odnosi się to zarówno do ryzyka powikłań krwotocznych, jak i do ryzyka incydentów zakrzepowych w trakcie czasowego odstawienia leków przeciwkrzepliwych. Niniejsza praca prezentuje aktualną wiedzę na temat postępowania w razie konieczności wykonania nakłucia lędźwiowego u chorych stosujących leki przeciwzakrzepowe (antagoniści witaminy K, nowe leki przeciwzakrzepowe, heparyny, fondaparynuks) i przeciwagregacyjne (antagoniści receptora płytkowego P2Y12, inhibitory receptora glikoproteinowego IIb/IIIa, kwas acetylosalicylowy). 

Alkoholowy zespół abstynencyjny rozwija się u osób uzależnionych od alkoholu na skutek zaprzestania albo ograniczenia picia po okresie picia długotrwałego lub w dużych ilościach. Objawy odstawienne pojawiają się najczęściej po 6–8 godzinach od ostatniego spożycia alkoholu i osiągają szczyt po 24–72 godzinach.

Diagnoza różnicowa wariantu behawioralnego otępienia czołowo-skroniowego stanowi wyzwanie dla neurologów i psychiatrów. Niektóre zaburzenia zachowania, przykładowo apatia, występują bowiem zarówno w tej chorobie, jak i w schorzeniach psychicznych, a więc nie są swoiste. Praca ma na celu przedstawienie diagnostyki różnicowej otępienia czołowo-skroniowego i zaburzeń psychicznych. 

W pracy omówiono pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego w przebiegu stwardnienia rozsianego, dziedziczną neuropatię nerwu wzrokowego Lebera oraz dziedziczną neuropatię nerwu wzrokowego z chorobą podobną do stwardnienia rozsianego – zespół Harding. Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego o podłożu demielinizacyjnym jest najczęstszą chorobą (neuropatią) nerwu wzrokowego u młodych dorosłych i nierzadko stanowi pierwszą manifestację kliniczną stwardnienia rozsianego. Pomimo występowania charakterystycznej triady objawów – i obecności ognisk demielinizacyjnych w badaniu rezonansu magnetycznego mózgowia – zdarzają się błędne rozpoznania. 

Zbadano diagnostyczną przydatność wybranych metod przesiewowej oceny zaburzeń psychicznych u pacjentów z uszkodzeniami móżdżku. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, które metody przesiewowe umożliwiają szybkie wykrycie dysfunkcji wykonawczych.

W ostatnich doniesieniach zauważono negatywny wpływ palenia tytoniu na rozwój i przebieg stwardnienia rozsianego. Celem badania wieloośrodkowego (Bydgoszcz, Zabrze, Białystok, Szczecin) była analiza związku między paleniem tytoniu a aktywnością choroby u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym leczonych lekami immunomodulującymi.

Pomimo niepodważalnych korzyści dla dziecka i matki wynikających z karmienia piersią wiele kobiet stosujących leki przeciwpadaczkowe obawia się o bezpieczeństwo dziecka i nie podejmuje karmienia. Tymczasem większość leków nie osiąga w mleku matki na tyle dużych stężeń, aby mogły się one przekładać na istotne klinicznie stężenia we krwi niemowlęcia. W artykule omówiono ogólne zasady przenikania leków do mleka matki i czynniki wpływające na ten proces. Przedstawiono parametry poszczególnych leków przeciwpadaczkowych, które decydują o bezpieczeństwie ich stosowania u kobiet karmiących, a także dane z badań i rekomendacje. 

Celem artykułu jest przedstawienie aktualnych wytycznych dotyczących analizy oraz interpretacji zapisu badań elektromiograficznych krtani (laryngeal electromyography, LEMG) wraz z przeglądem głównych nurtów zastosowania EMG w praktyce otolaryngologiczno-foniatrycznej. Obecnie obowiązujące wytyczne zostały opracowane przez American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery w 2009 roku i przez European Laryngological Society w roku 2012. W zaleceniach obu towarzystw naukowych postuluje się zaadaptowanie i włączenie LEMG do standardowej praktyki klinicznej na oddziałach laryngologicznych.