Wirus ospy wietrznej i półpaśca – α-herpeswirus – jest patogenem wyłącznie ludzkim, odpowiedzialnym za wywołanie ospy wietrznej należącej do grupy chorób zakaźnych wieku dziecięcego. Choroba występuje na całym świecie, a w klimacie umiarkowanym notuje się jej sezonowość z epidemiami notowanymi głównie w okresie późnej zimy i wiosny. Roczną zachorowalność na świecie szacuje się na 80–90 milionów przypadków. Zwykle dzieci zarażają się ospą wietrzną w ciągu pierwszych pięciu do dziesięciu lat życia, a największe ryzyko zakażenia wiąże się z kontaktami domowymi osób bez wcześniejszej historii szczepień przeciwko wirusowi. Chociaż choroba ta w powszechnej świadomości uważana jest za łagodną, jej przebieg może być powikłamy szeregiem komplikacji, spośród których potencjalnie najcięższe są manifestacje w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Neuropatogeneza zakażeń nie jest dobrze poznana. W oparciu o szerokie spektrum zespołów klinicznych zaproponowano kilka teorii szerzenia się zakażenia oraz reakcji organizmu. Obejmują one między innymi bezpośredni wsteczny transport wirusa drogą nerwów, krwiopochodne rozprzestrzenianie się wirusa oraz odpowiedź zapalną z obecnością zapalenia naczyń. Powikłania neurologiczne związane z zakażeniem wirusem ospy wietrznej i półpaśca są drugim, po nadkażeniach skóry, najczęstszym wskazaniem do hospitalizacji immunokompetentnych dzieci z tym rozpoznaniem. W pracy zaprezentowano powikłania neurologiczne związane z zakażeniem wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Przedstawiono charakterystykę zespołów klinicznych, patogenezę, metody diagnozowania i leczenia, a także konsekwencje odległe.