Wzrastające występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet koreluje z poziomem higieny
Wojciech Cendrowski
Wprowadzenie: Wzrastająca zachorowalność na stwardnienie rozsiane, szczególnie u kobiet w Europie i Ameryce Północnej, ma wieloczynnikową etiologię. Metoda: Celem bieżącego badania było ustalenie relacji między poziomem higieny i występowaniem stwardnienia rozsianego u kobiet w Polsce. Badanie oparto na dużej kohorcie 14 200 chorych na stwardnienie rozsiane (mężczyźni – 6106, kobiety – 8094), którzy zmarli w latach 1981–2010 w Polsce. Wskaźnik kobiet do mężczyzn (WKM) ze stwardnieniem rozsianym obliczono na podstawie rocznej liczby zgonów. Współczynnik późnej umieralności niemowląt (PUN) na 1000 żywych urodzeń rocznie zastosowano jako miernik poziomu higieny. Wykonano badanie korelacji pomiędzy współczynnikiem PUN i WKM w stwardnieniu rozsianym w latach 1981–2010. Dane demograficzne uzyskano z Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie. Wyniki: Wskaźnik kobiet do mężczyzn w zbiorowości osób ze stwardnieniem rozsianym wzrósł znacząco (zasięg 1,08–1,79) w latach 1981–2010, wykazując rosnące występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet (p < 0,0001). Stwierdzono istotną, mocną, odwróconą korelację między miernikiem poziomu higieny (współczynnikiem PUN) i WKM w stwardnieniu rozsianym w ciągu trzech dekad; współczynnik liniowej korelacji Pearsona: r = –0,693, p < 0,0001. W przeciwieństwie do tego wyniku nie ustalono korelacji między markerem poziomu higieny i proporcją kobiet do mężczyzn w ogólnej populacji ze względu na skrajnie niską wariancję WKM (0,000025). Wniosek: Poprawa poziomu higieny wykazała asocjację z wzrastającym występowaniem stwardnienia rozsianego u kobiet w latach 1981–2010. Im wyższy był poziom higieny, tym większe było występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet w Polsce.