Pourazowe uszkodzenie tętnic domózgowych ze szczególnym uwzględnieniem tętnic kręgowych: charakterystyka procesu diagnostyczno-terapeutycznego
Rozwarstwienie tętnic kręgowych jest chorobą występującą rzadko, niemniej wiążącą się z poważnymi konsekwencjami. Szacuje się, że jest to jedna z najczęstszych przyczyn udaru niedokrwiennego mózgu u osób przed 45. rokiem życia. Rozpoznanie uszkodzenia tętnic kręgowych jest łatwiejsze, gdy u chorego widoczne są ślady po doznanym urazie szyi (np. rana cięta). Rozwarstwienie naczynia może być również wynikiem tzw. urazów tępych w mechanizmie „bicza”, powstałych np. podczas kolizji drogowej lub w czasie działania tłoczni brzusznej. Początkowo dochodzi do pęknięcia błony wewnętrznej tętnicy, a następnie jej odwarstwienia i tworzenia skrzepliny – zwężającej lub zamykającej światło naczynia, czego następstwami są niedokrwienie mózgu i kliniczne objawy neurologiczne. Tworzenie skrzepliny w tzw. fałszywym świetle tętnicy może być także źródłem materiału zatorowego. W przypadku podejrzenia rozwarstwienia tętnicy kręgowej ważne są monitorowanie stanu neurologicznego pacjenta i wnikliwa diagnostyka naczyniowa. Celem pracy było przedstawienie aktualnego stanu wiedzy dotyczącej przyczyn uszkodzenia tętnic kręgowych, charakterystycznych dla jednostki objawów, możliwości diagnostycznych i sposobów leczenia oraz rokowań. Uważa się, że wczesne zdiagnozowanie rozwarstwienia tętnicy i zastosowanie leczenia zwiększa szansę na przeżycie, a chory unika trwałych powikłań neurologicznych.