Niepowodzenie leczenia stwardnienia rozsianego interferonem beta: kryteria, charakterystyka i próby minimalizacji
Wojciech Cendrowski
Temat: Większa część chorych na NZSR leczonych IFN beta wykazuje korzystną modyfikację choroby. Niepowodzenie leczenia (NL) interferonem beta występuje u 7-49% chorych na NZSR w zależności od kryteriów braku odpowiedzi na terapię. Cel: Przedstawienie kryteriów, charakterystyki, predykcji braku odpowiedzi na IFN beta oraz krótki opis prób minimalizacji NL. Metoda i pacjenci: Dokonano krytycznego przeglądu 35 artykułów o przebiegu naturalnym i leczeniu IFN beta chorych na NZSR. Wyniki: Kryterium trwałego NL oparte na pogorszeniu niepełnosprawności (NP) o ≥1 st. EDSS (potwierdzonej po 6 miesiącach) u chorych na NZSR otrzymujących IFN beta przez 2 lata wykazało wysoką czułość (85%) w określeniu trwałego braku odpowiedzi. Przed leczeniem IFN beta niereagujący mieli niższy wskaźnik rzutów (1,4), wyższy stopień NP (2,7) i większą liczbę pokontrastowych uszkodzeń (3) w porównaniu z reagującymi (1,9, 1,8, 0); p<0,05. Trwałe NP jest bardziej prawdopodobne w ciągu 2 pierwszych lat leczenia, jeśli wystąpiło potwierdzone pogorszenie NP (≥1 st. EDSS). Utrwalone NL jest mniej prawdopodobne, jeśli występują nowe rzuty lub ≥3 nowe T2-zależne uszkodzenia. Próby minimalizacji NL polegają na właściwym doborze pacjentów, utrzymaniu leczenia objawowego, terapii objawów niepożądanych, unikaniu przerw w leczeniu, zwiększeniu dawki, obniżeniu miana przeciwciał neutralizujących IFN beta, terapii dodanej, zamianie IFN beta na inne leki immunomodulujące I lub II linii oraz na przeciwciała monoklonalne (natalizumab). Wnioski: Definicja trwałego NL zależy od kryteriów pogarszającej się NP. Predykcja trwałego NL może być oparta na poprzedzającym pogorszeniu NP i większej liczbie uprzednich, aktywnych, wzmacniających się uszkodzeń (Gd+). Minimalizacja NL jest złożona, nie zawsze skuteczna i powinna dążyć do eliminacji jego przyczyny.