W licznych badaniach wykazano skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych. Autorzy artykułu omawiają dostępne piśmiennictwo na temat zastosowania i skuteczności tej terapii – zarówno w klasycznej formie, jak i w nowszych podejściach („trzecia fala”) – w grupie pacjentów z uszkodzeniami mózgu i leczonych metodami zabiegowymi. Prezentują publikacje opisujące zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu osób po urazach czaszkowo-mózgowych, z procesami rozrostowymi w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, krwawieniami wewnątrzczaszkowymi czy malformacjami naczyniowymi. Badania wskazują na obiecującą skuteczność oddziaływań w leczeniu zaburzeń depresyjnych, lękowych, zespołu stresu pourazowego, a także zaburzeń snu, impulsywności i zachowań agresywnych. Sugerują możliwość efektywnego stosowania technik terapii poznawczo-behawioralnej nie tylko u samych chorych, ale również u ich rodzin i opiekunów. Rezultaty dotychczasowych badań, ze względu na małą liczbę badań randomizowanych i kontrolowanych, dużą heterogeniczność grup badanych i różnorodność protokołów badawczych, nie pozwalają jeszcze na sformułowanie ostatecznych wniosków i rekomendacji, jednak zachęcają do podejmowania prób stosowania terapii poznawczo-behawioralnej w grupie chorych z uszkodzeniami mózgu. Korzystanie z psychoterapii sugerowane jest po zakończeniu ostrej fazy choroby – wymaga od pacjenta pewnego poziomu samoświadomości i zachowanej zdolności testowania hipotez, w związku z czym u osób z głębokimi zaburzeniami poznawczymi oddziaływanie to może być nieadekwatne. Prowadzenie terapii wymaga współpracy wielodyscyplinarnego zespołu: lekarzy, rehabilitanta, neuropsychologa i psychoterapeuty, który oprócz umiejętności terapeutycznych powinien posiadać wiedzę na temat zależności mózg – zachowanie.

terapia poznawczo-behawioralna, uszkodzenia mózgu, psychoterapia, guzy mózgu, krwawienia wewnątrzczaszkowe, tętniaki