WYCOFANY - Modele doświadczalne udaru niedokrwiennego mózgu
Magdalena Jóźwicka, Andrzej Głąbiński
Postępy w zakresie neurologii oraz neuroradiologii mają ogromny wpływ na poprawę jakości diagnostyki i leczenia chorób naczyniowych ośrodkowego układu nerwowego. Udary mózgu pozostają jednym z głównych problemów współczesnej medycyny. Są drugą przyczyną zgonów, a pierwszą inwalidztwa w populacji osób dorosłych na świecie. Udar niedokrwienny mózgu stanowi 80-85% przypadków wszystkich udarów, udar krwotoczny pozostałe 15-20% przypadków (10% to krwotoki mózgowe, a 5% krwotoki podpajęczynówkowe). Wynika z tego, że zdecydowana większość udarów ma charakter niedokrwienny. Ogniskowe niedokrwienie mózgu wywołane jest głównie miejscowym zanikiem bądź spadkiem przepływu krwi, spowodowanym przez zator lub zakrzep, co w konsekwencji prowadzi do deficytu energetyczno-tlenowego w obszarze niedokrwienia. Szacuje się, że co najmniej 1/6 całej populacji jest zagrożona wystąpieniem przynajmniej jednego udarem mózgu w życiu. Jest on niebezpieczną chorobą nie tylko ze względu na śmiertelność, ale również z powodu niepełnosprawności pacjentów, którzy przeżywają udar (około 80% chorych). Do dziś w centrum zainteresowania przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych pozostaje poznanie patofizjologii powyższego procesu, a także opracowanie i przedstawienie skutecznych metod terapeutycznych. Modele doświadczalne niedokrwienia mózgu są powszechnie stosowane w badaniach nad jego patogenezą i są przydatne głównie w badaniach biochemicznych oraz patofizjologicznych, nie odgrywają jednak tak znaczącej roli w badaniach nad nowymi terapiami udarów. W poniższej pracy zostały przedstawione najczęściej stosowane modele doświadczalne niedokrwienia mózgu. Omówiono ich zalety, wady, jak również możliwe przyczyny rozbieżności pomiędzy wynikami badań doświadczalnych i klinicznych. Tworzenie nowych modeli doświadczalnych, ich analiza oraz porównywanie wyników z badaniami klinicznymi są nadal istotnym wyzwaniem dla naukowców. W przyszłości badania te mogą przynieść rozwiązanie nurtujących badaczy problemów naukowych związanych z patogenezą i leczeniem udarów mózgu.