LOGO
PL

Klinimetria w mielopatii szyjnej

Józef Opara1, Katarzyna Orkiszewska-Mokry2
Affiliation and address for correspondence
AKTUALN NEUROL 2010, 10 (2), p. 89-93
Abstract

Mielopatia szyjna (ang. cervical spondylotic myelopathy, CSM) jest dość częstą jednostką chorobową. Jej przyczyną jest narastające zwężenie kanału kręgowego powodujące ciasnotę śródkanałową skutkującą uciskiem na korzenie nerwowe, a następnie na rdzeń kręgowy. Pierwszymi objawami zazwyczaj są: bóle kręgosłupa szyjnego, drętwienie rąk, zaburzenia chodu, zaburzenia czynności zwieraczy i impotencja. Badanie neurologiczne wykazuje niedowłady i zaniki mięśni rąk, w okresie późniejszym może dochodzić do niedowładów piramidowych kończyn dolnych z dysfunkcją neurogenną pęcherza moczowego. Nierzadko stwierdza się także obecność depresji. Część chorych wymaga leczenia operacyjnego. W artykule przeglądowym przedstawiamy najczęściej używane skale służące do oceny klinimetrycznej chorych z CSM. Istnieje cały szereg skal służących do oceny klinicznej chorych z CSM. Najczęściej stosowane są: Neck Disability Index (modyfikacja Oswestry Low Back Pain Index), Nurick grade, Ranawat grade, skala Coopera, Myelopathy Disability Index (MDI), Japanese Orthopaedic Association (JOA) score i European Myelopathy Score (EMS). Do oceny bólu najczęściej używa się analogowej skali bólu – Visual Analogue Scale (VAS; Carlsson, 1983). Do oceny depresji najczęściej wykorzystuje się szpitalną skalę oceny depresji (Hospital Anxiety and Depression Scale; Zigmond i Snaith, 1983). W ocenie samodzielności chorego w czynnościach życia codziennego (ang. activities of daily living, ADL) szeroko jest jeszcze stosowany Indeks Barthel. Najdokładniejszą ocenę czynności życia codziennego zapewnia pomiar niezależności funkcjonalnej (The Functional Independence Measure, FIM). W celu oceny funkcji ręki najczęściej stosuje się test 9 otworów i 9 kołków (Nine Hole Peg Test; Kellor, 1971) oraz test Jebsena i Taylora (1969). Prabhu i wsp. w roku 2005 oceniali wyniki leczenia operacyjnego CSM przy pomocy pomiaru czasu szybkiego otwierania i zamykania dłoni. Do oceny ilościowej chodzenia najczęściej używane są testy przejścia dystansu 6 metrów, 10 metrów lub 20 metrów. Nurick zaproponował w roku 1972 sześciostopniową skalę jakościowej oceny chodu u chorych z CSM stosowaną powszechnie do tej pory. Ranawat oceniał zaburzenia chodu u chorych z CSM w tzw. czterostopniowej skali neurologicznej (1979). Od ponad 50 lat w celu kwalifikacji chorego do zabiegu i oceny jego wyników stosuje się kryteria Odoma (1958). Myelopathy Disability Index (MDI) powstał w roku 1996 przez modyfikację stanfordzkiego Health Assessment Questionnaire (HAQ). Skala Japońskiego Stowarzyszenia Ortopedycznego – Japanese Orthopaedic Association Cervical Spine Myelopathy Functional Assessment Scale (mJOACSMFAS) ocenia cztery funkcje: ręki, chodu, czucia i zwieraczy pęcherza moczowego.

Keywords
mielopatia szyjna, klinimetria, ocena kliniczna, ocena wyników leczenia, rokowanie

Oświadczam, że posiadam prawo wykonywania zawodu lekarza i jestem uprawniony do otrzymywania specjalistycznych informacji medycznych. Chcę zapoznać się z informacją z serwisu.