Bóle krzyża to choroba cywilizacyjna i prawdziwa plaga społeczna. Obok bólów głowy stanowią one najczęstszy zespół bólowy, z jakim pacjenci zgłaszają się do lekarzy różnych specjalności. Pojedynczy epizod zdarza się przynajmniej raz w życiu u 60-90% ludzi. Celem pracy było określenie częstości i rodzaju występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa powiązanych z wykonywaniem pracy w kopalni węgla kamiennego. Materiał i metodyka: Badanie przeprowadzono wśród 417 pracowników kopalni, obejmowało badania: ankietowe (zbieranie danych), kliniczne oraz dodatkowe. Przeprowadzono je w środowisku pracowników nowoczesnego zakładu o wysokim stopniu mechanizacji i stabilnej pozycji, gwarantującej stałą pracę. Pozwoliło to przyjąć założenie, że pracownicy mają wyrównane warunki socjalno-bytowe i nie podlegają wpływowi czynników psychiczno-społecznych na częstość występowania bólów krzyża. Wzięto pod uwagę rodzaj i czas leczenia, a także ewentualny powrót na dotychczasowe stanowisko pracy. Wyniki: Częstość występowania bólów krzyża koreluje ze stopniem jego obciążenia, wiekiem (do 50. roku życia) i stażem pracy (11-15 lat), a potem spada. Wykazano występowanie objawów miejscowych (49,2%) i rozciągowych (14%). Wśród młodszych górników 83,6% zatrudnionych jest pod ziemią, z czego 76,3% wykonuje pracę ze znacznym obciążeniem kręgosłupa, wśród starszych – 5,4%. Stanowisko pracy zmieniło 3,4% pracowników, a 0,6% korzystało ze świadczeń rentowych. Wnioski: Potwierdzono zależność pomiędzy występowaniem bólów kręgosłupa a wiekiem badanych. Nie udokumentowano zależności między stażem pracy w górnictwie a zwiększeniem zachorowalności na zespoły bólowe kręgosłupa. Ustalenie tej zależności wymaga określenia ergonomii stanowiska pracy.